W wyniku problemów środowiskowych spowodowanych wspomnianymi zmianami klimatycznymi coraz częstszym widokiem stają się suche, pozbawione wody: rowy, rozlewiska, bagna, czy nawet źródliska. Nie może być inaczej, jeżeli lokalnie miesiącami nie spada ani kropla deszczu. Mimo, że lasy żagańskie rosną na słabych glebach (w większości gleby bielicowe) i zawsze musiały walczyć o każdą kroplę wody, to w ostatnim czasie coraz częściej widuje się „rudziejące” sosny oraz brzozy zrzucające liście w porze letniej. 

Woda jest skarbem, również w lesie! Bez niej nie ma życia. Wszystkie organizmy, zarówno rośliny, jak i zwierzęta potrzebują jej, by funkcjonować. Dlatego, dbając o środowisko leśne należy w dobie problemów związanych z deficytem wody szukać wszelkich sposobów na zatrzymanie jej. Jedną z takich metod niewątpliwie jest retencjonowanie, czyli „magazynowanie”.

Jak leśnicy radzą sobie z brakiem wody?
W ostatnich latach, na terenie Nadleśnictwa Żagań, w ramach Programów Operacyjnych Infrastruktura i Środowisko, na lata 2007-2013 – „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych” oraz na lata 2014-2020 - "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych" podjęto wiele działań z zakresu retencjonowania wody w lesie.

W efekcie zrealizowanych zadań na terenie Nadleśnictwa Żagań utworzono kompleks zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 6,60 ha, a także wybudowano obiekty wspomagające „zatrzymanie” wody w lesie, tj. zastawki , gabiony i przepusty. Do ich budowy wykorzystywano przede wszystkim naturalne materiały (drewno, kamienie, glinę).

Oaza tętniąca życiem!

Powstały kompleks zbiorników retencyjnych,  w większości odtworzonych  w ramach programu małej retencji wodnej, w nieoceniony sposób wpływa na różnorodność biologiczną otoczenia. Akweny wodne przyciągają nie tylko zwierzęta trwale związane z środowiskiem wodnym, ale również te które są od niej zależne. Zbiorniki zakwitają, a stoki i skarpy porastają sitowiem, trzciną, pałką wodną i tatarakiem. Dzięki zalegającej wodzie kompleks leśny tętni życiem. Przykładem są chociażby pokrywające dno lasu obszerne połacie zawilców, przylaszczek, szczawików, czy konwalijek. Liczne ślady i tropy zwierząt dowodzą, że zbiorniki wodne służą jako wodopoje: dzikom, sarnom, jeleniom, lisom, czy coraz częściej pojawiającym się wilkom. Odgłosy rechoczących żab, czy też pływający zaskroniec stają się już codziennością. Jednym słowem cały kompleks urządzeń wodnych wraz z otaczającym go lasem, to istny raj leśnej flory i fauny.

Zbiornik retencyjny na terenie Leśnictwa Mirostowice – maj 2020 r. (fot. Łukasz Łakota, Nadleśnictwo Żagań)

Zbiornik retencyjny na terenie Leśnictwa Mirostowice – maj 2013 r.
(fot. Jarosław Karwański, arch. Nadleśnictwa Żagań)

POLECAMY

Artykuły

Retencja wodna w lubskich lasach (link)
Zastawki gotowe (link)
Woda w lesie (link)
Jaki jest Twój ślad wodny? (link)