Jeden z projektów pn."Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych" będzie realizowany na terenie 113 nadleśnictw położonych na obszarach nizinnych w całej Polsce.

Planowany okres realizacji: 2016-2022 r.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

Celem projektu jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych. Podejmowane działania będą ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.

Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi. Obejmą one rozwój systemów małej retencji oraz przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach nizinnych (np. zabudowę przeciwerozyjną cieków).

W ramach projektu będą realizowane inwestycje związane z:

• budową, rozbudową, modernizacją i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
• budową, rozbudową, modernizacją i poprawą funkcjonowania zbiorników retencyjnych, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
• adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
• zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami erozji wodnej, związanej z gwałtownymi opadami.

Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 2,1 mln m³ wody.
Wartość projektu

Planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 234 670 000,00 zł

Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 170 000 000,00 zł

Maksymalna kwota dofinasowania z funduszy europejskich wynosi 144 500 000,00 zł

Koszt projektu na terenie RDLP w Zielonej Górze oszacowano na blisko 15 mln zł, z czego dofinansowanie z Funduszu Spójności wyniesie 85% wartości kwalifikowalnej zadań.

Wśród wspomnianych 113 jednostek Lasów Państwowych swój udział w projekcie zgłosiło również Nadleśnictwo Żagań z inwestycją pn. Ochrona i regeneracja ekosystemów mokradłowych – zadanie „Nowoszów".

Miejscem planowanej inwestycji jest rów w niewielkiej dolinie, gdzie na znacznym obszarze występuje tawuła kutnerowata (Spiraea tomentosa L.) – bardzo inwazyjny neofit. Ograniczenie obecności tej rośliny wpisane zostało jako jeden z elementów planu zadań ochronnych dla obszaru NATURA 2000 PLB020005 BORY DOLNOŚLĄSKIE. Założono budowę i odtworzenie siedmiu zbiorników retencyjnych wraz z towarzyszącymi budowlami hydrotechnicznymi. Przy wykonawstwie preferowane będą materiały naturalne takie jak kamień łamany, drewno, faszyna.

Działania te oraz zwiększenie retencyjności wodnej obszaru przyczyni się także do stworzenia nowych biotopów dla głuszca  - gatunku objętego na obszarze Nadleśnictwa Żagań programem czynnej ochrony nizinnych populacji tego kuraka na terenie Borów Dolnośląskich. Ponadto nastąpi regeneracja ekosystemów mokradłowych.