Zdj. 1. Zaewidencjonowanie posuszu to jeden z wrześniowych, leśnych obowiązków (Michał Szczepaniak, Nadleśnictwo Żagań)

IM BLIŻEJ KOŃCA ROKU, TYM INTENSYWNOŚCI NABIERA PROCES WSZELKICH PODSUMOWAŃ. PRZYGOTOWANIE SIĘ DO NIEGO, WYMAGA PRZEPROWADZENIA KONTROLI WYBRANYCH PRAC Z SZEROKIEGO, LEŚNEGO ZAKRESU.

Ochronić las

Posusz w lesie, a więc uschnięte i usychające drzewa to nieodzowny element leśnego środowiska. Martwy surowiec jest niezbędną częścią ekosystemu, tworzonego przez rośliny i zwierzęta. Niemniej jednak jego ilość warunkuje stan sanitarny lasu, dlatego tak istotne jest posiadanie wiedzy w zakresie jego występowania zarówno w odniesieniu do miąższości (masy wyrażonej w metrach sześciennych), jak i miejsc lokalizacji. Ewidencjonowanie i identyfikowanie posuszu to zadanie całoroczne. Jednak to koniec września jest umownie przyjętą datą, gdy terenowe służby leśnictw dokonują „posuszowego” podsumowania. Wskazane muszą zostać wszystkie miejsca z grupowym występowaniem drzew posuszowych. Określona musi zostać ich masowa ilość. Wszystko to odzwierciedlone musi zostać w dedykowanych temu zestawieniach i tabelach. To na podstawie m.in. tych danych podejmuje się decyzje o dalszych zabiegach, jakie konieczne będą w najbliższych miesiącach i kwartałach. Jako leśnicy, zawsze przychylnie patrzący na obecność martwego drewna w lesie, będącego swoistym rezerwuarem życia roślin i zwierząt, wiemy równocześnie, że zaniedbanie w nadzorze nad posuszem, doprowadzić może do sytuacji klęskowych, a w konsekwencji do zachwiania trwałości drzewostanów i ich rozpadu.

Zdj. 2. Przerwanie wzrostu szkód posuszowych, to niejednokrotnie uratowanie znacznych fragmentów drzewostanów (Michał Szczepaniak, Nadleśnictwo Żagań)

Pozaleśne funkcje lasu

Wysoka lesistość naszego województwa, a tym samym poszczególnych nadleśnictw sprawia, że niejednokrotnie grunty leśne stają się miejscem lokalizacji urządzeń i elementów obcej własności. Czy to sieci elektroenergetyczne, czy gazowe, wodociągi oraz pomniejsze instalacje liniowe lub powierzchniowe, obejmują swymi granicami mniejsze lub większe leśne fragmenty. Także posadowienie na terenach zarządzanych przez nadleśnictwa wszelkiej „drobnej” własności mieszkańców lokalnych miejscowości, to sytuacje nierzadkie. Wykorzystanie wybranych fragmentów obszarów leśnych w wymieniony sposób sankcjonowane jest stosownymi umowami dzierżawy lub udostępnienia. Każda taka sytuacja, każda umowa wymaga cyklicznego weryfikowania poprawności jej realizacji. Okres września lub października to czas, gdy odpowiedzialni za podległe leśnictwa leśniczowie dokonywać muszą planowej lustracji udostępnionych gruntów. To od ich oceny zawieranej w odpowiednich zestawieniach zależy, czy wykorzystanie terenu leśnego przez zewnętrzne podmioty będzie mogło być kontynuowane na dotychczasowych zasadach. Przeprowadzane kontrole wykazać muszą, czy działania na udostępnionym gruncie realizowane są zgodnie z treścią zawartych umów. Wszelkie od tego odstępstwa wymagają podjęcia przez nadleśnictwo stosownych działań wyjaśniających, a  w ich następstwie ewentualnego renegocjowania dotychczasowej współpracy z drugą stroną podpisanych zobowiązań.

Zdj. 3. Obecność w lesie inwestycji o charakterze strategicznym regulują tzw. specustawy – budowa nitki gazociągu (Michał Szczepaniak, Nadleśnictwo Żagań)

Zdj. 4. Niejednokrotnie naruszenia gruntów leśnych, a w konsekwencji umowy dzierżaw dotyczą sytuacji trwających bez mała dziesięcioleci (Michał Szczepaniak, Nadleśnictwo Żagań)

Zaufanie, zaufaniem, ale …

Kontrolowanie tego, co i jak się w lesie dzieje to oczywiście zadania realizowane nie tylko w jesiennych miesiącach roku. Ponadto załoga nadleśnictwa musiałaby być znacznie liczniejsza, gdyby założyć konieczność kontrolowania wszystkiego i wszystkich. Wzajemne zaufanie to to, co nadal staramy się odpowiednio wartościować w naszej leśnej pracy. Niemniej jednak realizowane w częściowym wymiarze kontrole, lustracje i weryfikacje, zarówno te z poziomu nadleśnictwa, jak i wewnętrzne w poszczególnych leśnictwach są nieodzownym elementem leśnej codzienności. Mnogość i różnorodność leśnych zajęć i obowiązków sprawia, że wzajemne dopilnowywanie poprawności, terminowości i sumienności wykonywania prac, jest konieczne i niezbędne.